Jak wybrać odpowiedni dźwig, aby skutecznie zrealizować zadanie?

Wybór odpowiedniego żurawia do danego zadania ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia bezpiecznego, wydajnego i efektywnego wykonania zlecenia. Przy wyborze dźwigu należy wziąć pod uwagę kilka czynników, w tym wagę i rozmiar ładunku, odległość na jaką należy przenieść ładunek, oraz teren lub otoczenie, w którym żuraw będzie pracował.

Jak dobrać odpowiedni dźwig do zadania?

Żurawie i „zasada dźwigni”

Żurawie opierają się na „zasadzie dźwigni”, czyli prawa fizyki odkrytego przez Archimedesa w III wieku p.n.e. Prawo to mówi, że aby dźwignia pozostała w równowadze to wypadkowy moment siły musi być równy zero. Moment siły liczymy jako: siła razy ramię. Dlatego im większą masę chcemy utrzymać w powietrzu bądź podnieść – tym większą masą potrzebujemy dysponować, która stanowiłaby przeciwwagę.

Tak sprawa wygląda z punktu widzenia fizyki. Postaramy się przedstawić to jaśniej.

Co należy wziąć pod uwagę dobierając dźwig?

Jednym z najważniejszych czynników, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze żurawia, jest jego udźwig. Producenci dźwigów podają klasę swojego sprzętu na podstawie maksymalnego ciężaru, jaki dźwig może podnieść na minimalnym promieniu pracy.

Maksymalny udźwig żurawia dotyczy udźwigu dla minimalnego promienia pracy (najczęściej 2,5 do 3 m od osi obrotu żurawia). Im dalej od osi – tym mniejszy udźwig. Logiczne jest więc, że najmniejszy udźwig dotyczy punktu najdalej oddalonego od osi żurawia – czyli maksymalnego promienia pracy.

Aby to bardziej zobrazować wyobraź sobie, że niesiesz dużą paczkę o wadze 7 kilogramów. Gdy trzymasz paczkę blisko klatki piersiowej (nasz minimalny promień) – przez pewien czas możesz nieść ją bez problemów. Jednak w sytuacji, gdy miałbyś nieść tę samą paczkę na wyprostowanych rękach i trzymać ją w dłoniach (punkt najdalej oddalony – nasz maksymalny promień) – utrzymanie, a co dopiero przenoszenie paczki, będzie naprawdę bardzo trudne. Co więcej – może zakończyć się nie tylko upuszczeniem paczki i jej zniszczeniem, ale również uszkodzeniem stopy, gdy paczka na nią spadnie oraz naderwaniem mięśni ramion. Gdybyś dodatkowo musiał tę paczkę podnieść do góry, np. pod kątem 45 stopni i włożyć ją na półkę – możesz mieć jeszcze większy problem i zadanie może być niemożliwe do wykonania. W tej sytuacji musiałbyś poprosić o pomoc osobę o większych gabarytach, o większej sile.

Wróćmy jednak do żurawi.

Kolejną zmienną, która ma duże znaczenie, jest udźwig zblocza żurawia (z hakiem) oraz zawiesia, na których podnosimy ładunek.

Przykładowo żuraw klasy 50 ton nie jest wyposażony w zblocze o udźwigu 50 ton w standardzie, ponieważ jest ono ciężkie, duże i niepraktyczne. Najczęściej zblocze ma udźwig do 1/3 udźwigu żurawia. Nie ma także takich zawiesi, ponieważ haki są duże, zawiesia ciężkie i niepraktyczne (warto przeczytać: Jak dobrać zawiesia transportowe?).

Upraszczając można powiedzieć, że przyjmujemy zasadę, że udźwig żurawia musi być minimum 3 razy większy niż ciężar ładunku. Oznacza to, że dla ładunku o ciężarze 20 ton należy zastosować żurawia przynajmniej o udźwigu 60 ton.

Waga ładunku do przeniesienia nie jest tutaj jedynym czynnikiem!

Załóżmy na przykład, że musisz przetransportować ładunek ważący 20 ton. W takim przypadku można pokusić się o wybór żurawia o udźwigu 50 ton myśląc, że zapewni on wystarczający margines bezpieczeństwa. Jednak nie zawsze tak jest. Wybierając żuraw należy wziąć pod uwagę nie tylko wagę ładunku, ale także odległość, na jaką należy przetransportować dany ładunek.

Przy wyborze żurawia bardzo ważne jest upewnienie się, że jego udźwig jest wystarczający do podniesienia i przeniesienia ładunku. Należy określić ciężar ładunku oraz odległość w poziomie (promień pracy) i wymaganą wysokość w pionie (wysokość podnoszenia).

Producenci żurawi dla każdej maszyny opracowują tabele i wykresy udźwigu (zwane DTR – dokumentacja techniczno-ruchowa), które określają maksymalny udźwig żurawia przy różnych konfiguracjach wysięgnika, konfiguracjach podparcia, długościach teleskopu, wartości przeciwwagi (potocznie: balast) i kątach wysięgnika. Przy wyborze żurawia należy uważnie przejrzeć i przeanalizować jego tabele i wykresy, aby upewnić się, że udźwig żurawia jest wystarczający dla ciężaru ładunku i odległości, jaką należy pokonać.

 

Dlaczego możesz potrzebować żurawia o dużo większym udźwigu?

Opieramy się nadal na przykładzie 20-tonowego ładunku. Załóżmy, że wybierasz żuraw o udźwigu 50 ton myśląc, że zapewni on wystarczający margines bezpieczeństwa dla ładunku o masie 20 ton. W takim przypadku może się okazać, że maksymalna długość i kąt wysięgnika żurawia nie zapewniają wystarczającego udźwigu do bezpiecznego przeniesienia ładunku na wymaganą odległość. W takiej sytuacji należałoby albo wybrać większy żuraw, albo dostosować plan podnoszenia tak, aby zmniejszyć ciężar lub odległość ładunku.

Przykładowe obliczenia pomocne w doborze dźwigu można wykonać za pomocą prostego kalkulatora udźwigu. Z jego obliczeń wynika, że aby przenieść 20 ton na odległość 20 metrów od osi żurawia, potrzebny jest dźwig o udźwigu 200 ton. Warto jednak zauważyć, że kalkulator nie uwzględnia w obliczeniach wysokości podnoszenia, a przyjęty balast jest balastem maksymalnym.

„Inna firma przeniosła mój ładunek mniejszym dźwigiem”

Nawet jeśli ktoś inny transportuje Twój ładunek przy użyciu mniejszego żurawia, nigdy nie należy wybierać opcji bardziej ryzykownych. Oprócz bezpieczeństwa sprzętu, ta praktyka zagraża również ludziom wokół Ciebie. Znane są przypadki firm, które przymykały oko na przepisy i zalecenia producentów żurawi tylko po to, by nie stracić zlecenia.

Poza tym, czy aby na pewno mowa o dokładnie takiej samej usłudze? Być może ten sam ładunek był przenoszony na mniejszą odległość od osi dźwigu? Możliwe również, że nie był podnoszony w górę, a jego transport odbywał się wyłącznie w poziomie.

Jeśli mowa o przeniesieniu 20 ton z przyczepy samochodu na ziemię – mniejszy dźwig poradzi sobie z tym zadaniem. Jeśli jednak te same 20 ton trzeba przenieść na odległość np. wspomnianych 20 metrów od samochodu, a na dodatek podnieść na wysokość np. 10 metrów – większy dźwig jest absolutnie niezbędny.

Decyzja o wyborze żurawia zawsze musi opierać się na aktualnych wymaganiach i aktualnych warunkach pracy.

Wspomnijmy o warunkach i otoczeniu pracy

Podczas wyboru żurawia kolejnym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę jest teren i otoczenie, w którym będzie pracował. Różne typy żurawi sprawdzą się lepiej lub gorzej w określony terenie i otoczeniu, takim jak nierówna czy grząska powierzchnia, teren utwardzony, zabudowane obszary miejskie z dużą ilością przeszkód (budynki, anteny, drzewa) lub prace wykonywane wewnątrz obiektów.

Wybierając żuraw należy upewnić się, że jest on odpowiedni do otoczenia, w którym będzie pracował. Jeśli musisz podnieść ładunek w trudnym terenie – możesz wybrać żuraw terenowy, który ma podwozie i koła przeznaczone do jazdy w trudnym terenie. Jeśli musisz podnieść ładunek w obszarze miejskim o ograniczonej przestrzeni pracy – możesz wybrać kompaktowy żuraw miejski, który jest przeznaczony do pracy w ciasnych przestrzeniach. Może to być żuraw klasy City. W przypadku pracy na dużych wysokościach podnoszenia z istniejącymi przeszkodami (wysokie dachy budynków, anteny drzewa) – idealny będzie mobilny żuraw wieżowy SPIERINGS.

Dobór żurawia do zadania zostaw specjalistom

Wybór odpowiedniego dźwigu do wykonania danej pracy nie jest łatwy. W wielu przypadkach nawet korzystanie z tabeli udźwigu może być kłopotliwe dla osoby, która nie potrafi interpretować zapisów technicznych. Właśnie dlatego najlepiej kwestię wyboru odpowiedniego żurawia pozostawić fachowcom, którzy mają odpowiednie doświadczenie i wiedzę techniczną. Dzięki temu można uniknąć błędów, zrealizować prace bezpiecznie i bez opóźnień wynikających z błędnego doboru dźwigu.

W naszej firmie klienci zawsze mogą liczyć na wsparcie i fachową poradę. Nasze dźwigi i żurawie samochodowe czy mobilne żurawie wieżowe zawsze dobieramy na podstawie dokładnego wywiadu dotyczącego rodzaju ładunku, jego ciężaru, odległości, na jaką mamy przenieść ładunek (w pionie i poziomie) czy środowiska wykonywania zlecenia. Zastosowanie większego dźwigu jest zdecydowanie lepszą, bezpieczniejszą i rozsądniejszą opcją, niż stosowanie półśrodków i ryzykowanie tylko po to, by odrobinę zaoszczędzić. W efekcie może okazać się, że zamiast zaoszczędzić – trzeba będzie ponieść znacznie większe koszty i to nie tylko finansowe.

Podziel się ze znajomymi!